صبح اردستان

به گزارش پایگاه خبری شهرستان اردستان نگین کویر،کوه‌هایی کم ارتفاع در کنار جنگل‌های تاغ از کویر مرکزی ایران جدا شده و یکی از جاذبه‌های این کویر، تپه شنی بزرگی است که تقریباً در مرکز این کویر قرار دارد که آشیانه عقاب‌های منطقه است و در میان کویرنوردان به آشیانه عقاب معروف است.

شوره زار‌(دریاچه نمک) دق سرخ بعد از جنگل‌های تاغ منطقه قرار دارد که در فصول پر بارش، البته اگر بارشی در کار باشد،به صورت موقتی به دریاچه‌ای تبدیل شده و در فصول گرم کاملا خشک است که این تاغزارها مکان مناسبی برای عکاسان حیات وحش محسوب می‌شود و شغال، روباه، پایکا، چکاوک کاکلی، جغد، باز در آن روزگار می‌گذرانند.

برای رسیدن به کویر دق سرخ زواره فقط کافی است از اردستان به سمت زواره و روستای کریم‌آباد حرکت کنید، کویرپیمایی از روستای کریم آباد زواره به طرف شرق شروع می‌شود. مرکز کویر تا روستای کریم آباد حدود ۲۰ کیلومتر فاصله دارد. برای دیدن تمام طول و عرض این کویر زیبا و بی نظیر باید به سمت روستای جهان آباد حرکت کرد.

اینجا تا چشم کار می‌کند، کویر است و کویر و لابه‌لای آن شوره‌زارها و تنها چیزی که از خاطر هر بیننده‌ای عبور می‌کند، بزرگی و عظمت پروردگار است.

سفر به تل شیطان

پس از حرکت از زواره و عبور از روستای امیرآباد و پیمودن ۱۸ کیلومتر نمکزار‌های زیبا و غنی از مواد عالی در دل کویر دق سرخ زواره به شنزارهای زیبا و پوشیده از ماسه‌های نرم می‌رسیم، این تپه‌های ماسه‌ای تل شیطان نام دارد که در آنجا می‌توان آفرینش زیبای طبیعت خدایی را دید و لذت برد.

آسیاب ششم(آسیاب خان )

از کیلومتر ۵ ‌جاده ‌اردستان به زواره در سمت راست تا ورودی شهر زواره تعدادی ساختمان قدیمی مخروبه به چشم می خورد که آسیاب‌های آبی زواره است که در گذشته نه چندان دور ۶ آسیاب در آنجا مشغول بکار بوده‌اند. امروزه متاسفانه ۵ آسیاب تقریبا مخروبه شده‌اند‌ و اولین آسیاب از سمت اردستان ‌آسیاب ششم که به آسیاب خان معروف است و خوشبختانه حدود ۸۰ درصد بنا سالم بوده و قابل مرمت می‌باشد.

ویژگی خاص این آسیاب‌ها این است که حتما باید درکنار جوی آب دایمی، احداث می‌شده، از این رو بهترین مکان کنار جوی آب قنات‌ها و چشمه‌های دائمی است. ‌آسیاب‌های آبی زواره نیز در کنار جوی آب قنات شهر احداث شده است.

بطور کلی این آسیاب آبی زواره از ۲ قسمت اصلی تشکیل شده است.

تنوره آسیاب‌

در بخش تنوره استوانه‌ای با عمق حدودا ۴ تا ۵متردر داخل زمین از جنس ساروج ساخته شده است. آب از جوی فرعی قنات به تنوره وارد می‌شده ‌و آب اضافی پس ازسرریز به جوی برمی‌گشته است. در انتهای تنوره سوراخی وجود دارد که آب با فشار ازآن خارج می‌شده و‌به پره‌های چوبی (مانند توربین) که درسنگ آسیاب تعبیه شده بود، اصابت کرده وسنگ را بطورافقی می‌چرخانده است.

‌‌ساختمان آسیاب

ساختمان اصلی آسیابه‌ای آبی زواره شامل باغچه – سردر- اتاق نگهداری گندم و آرد – اتاق هیزم (هیمه) – اتاق‌های نگه داری طیور یا بعضا دام، اتاق استراحت و نشیمنگاه و…است.

یکی دیگراز اتاق‌ها مطبخ آسیاب است که در آن تنوری بوده که با دسترس بودن آرد گندم و هیزم‌، هموار نان تازه در آسیاب‌ها پخت می‌شده است. ‌آسیابان‌های قدیم ‌بعد از مدرن و برقی شدن شدن آسیاب‌ها به شغل نانوایی روی آوردند و پیدایش اولیه این حرفه ریشه در آسیاب‌های آبی دارد.

مهمتر از همه، اتاق بزرگی که انتهای آسیاب و رو بروی درب در گودترین جا قرار دارد که به صفه سنگ معروف است.

در این صفه دلو چوبی مخروطی شکلی که گندم داخل آن می‌ریختند و نیز سنگ‌ها و اهرم‌های چوبی نگه دارنده سنگ و آلات اصلی خرد کردن گندم وجود داشته است. امروزه در آسیاب خان زواره سنگ‌هایی وجود دارد و قابل مشاهده است.

با توجه به اینکه در سال‌های اخیر آمار ورود گردشگران و توریست‌ها به شهرتاریخی زواره در حال افزایش است، امیدواریم مالکین ‌آسیاب ششم با همکاری و هماهنگی با میراث فرهنگی‌ تنها آسیاب آبی بجا مانده در منطقه را از خطر نابودی نجات داده تا یک اثر زیبا و دیدنی به آثار تاریخی شهر‌ اضافه شده و ‌یکی دیگر از مشاغل سنتی قدیمی(آسیابانی) شهر زواره ‌به گردشگران معرفی شود.

شهر تاریخی زواره ‌در حاشیه جنوبی دشت کویر ایران ‌و در مختصات جغرافیایی ۳۳ درجه و۲۷ دقیقه شمالی و ۵۲درجه و۲۷ دقیقه شرقی و در فاصلهٔ ۱۲۰ کیلومتری شهر اصفهان (در شمال شرقی استان اصفهان ) در مجاورت کویر مرکزی ایران واقع شده‌ا ست.

زواره از آبادی‌های کهن ایران است و نام آن از نام برادر رستم گرفته شده‌ است و در آن بناهای تاریخی زیادی همچون منار درکنار مسجد پامنار‌(بن کویه) و قلعه‌ی مغول و مسجد جامع چهار ایوانی(قدیمی‌ترین مسجد چهار ایوانی کشور) وجود دارد.

اغلب ساکنین این شهر سید طباطبایی هستند،زواره ساختاری گلی دارد و دارای معماری ایرانی اصیل بوده که اکثر آنها امروزه در حال خراب شدن است.