صبح اردستان

کافی است یک اپلیکیشن (برنامه) ساده با حجم کم نصب کنی روی موبایلت. آنوقت می توانی با نزدیک ترین آدم های محل سکونت خودت از گپ زدن تا ارسال عکس و اطلاعات و غیره تعامل داشته باشی… تکنولوژی پا را از حد خود فراتر برده بطوری که هر لحظه و هر زمان می توان رابطه ها را از فضای مجازی به محیط بیرونی کشاند.

باید قبول کرد که اینترنت جزء غیرقابل حذفی از زندگی ما شده است و روز به روز این وابستگی هم بیشتر می شود. اخبار جهان- خریدها و خدمات آنلاین و ارسال اطلاعات از طریق ایمیل تنها بخش کوچکی است که به لطف اینترنت انجام می شود. حتی اوقات فراغت را می توان با بازی های رایانه ای و گشت و گذار در شبکه های اجتماعی و به اشتراک گذاشتن عکس ها و اطلاعات شخصی و سرک کشیدن در صفحات شخصی دیگران سپری کرد. محدودیت زمانی و مکانی با وجود اینترنت بی سیم و گوشی ها و تبلت های مجهز وجود ندارد و تنها در سرای باقی است که دسترسی به اینترنت ممکن نیست!

یک غول بی شاخ و دم
زمانی خانواده ها کنار سفره شان جایی برای تلویزیون باز می کردند؛ اما امروزه با ورود اینترنت به کانون خانواده، فرزندان نیز تحت تاثیر این رسانه غول پیکر قرار گرفته و خواسته یا ناخواسته هویت آنها دستخوش تغییراتی می شود. واقعیت این است که قدم گذاشتن در دنیای بدون حد و مرز رسانه ای مثل اینترنت که جهان را به دهکده ای تبدیل کرده نیاز به آموزش و مهارت های خاصی دارد. اینترنت مانند شمشیر دو لبه ای است که هم سودمند می تواند باشد و هم کشنده.

ساعات متوالی از عمر جوانان به دلیل جذابیت های روز افزون اینترنت به گشت و گذار در آن سپری می شود و این دور شدن تدریجی از خانواده مسلما اثر زیادی روی دور شدن آنها از اعتقادات و باورها و روابط عاطفی آنها با خانواده می گذارد. فاصله های حقیقی کم می شود و به همان میزان ارتباط شخص با محیط مجازی توسعه یافته و تاثیر پذیری از اینجا شکل می گیرد.

یک رسانه و مخصوصا اینترنت به راحتی می تواند فرهنگی را نابود کند و یا از نابودی نجات دهد و پایه های این تغییرات از خانواده ها و اشخاص شروع و به جامعه کشیده می شود.

اینترنت به شکلی آرام و بی صدا می تواند ارزش های دینی و فرهنگی ما را تهدید کند. نقش بزرگ اینترنت در شکل دهی باورها و رفتارها و نیز در تغییر نگرش و هویت فرهنگی و نقش خانواده و جامعه در فرهنگ سازی و مدیریت استفاده از آن بر هیچ کس پوشیده نیست.

اینترنت از مهد کودک مهم تر است
همانطور که در فضای حقیقی که جامعه نام دارد برای یافتن یک مهد کودک یا مدرسه مناسب برای فرزندان مان به تحقیق و جستجو می پردازیم باید بدانیم که رها کردن آنها در شبکه غول پیکر ارتباطات و اطلاعات و دنیای مجازی دوستی ها و تعاملات کاری است غیر عقلانی و غلط.

علاوه بر نرم افزارها و شبکه های اجتماعی برای تعاملات و دوست یابی ها بصورت زنده که روانشناسان آن را تایید نمی کنند، موضوع مهم دیگر سایت های ضد اخلاقی و مبتذل است که روزبه روز تعداد آنها افزایش می یابد و متأسفانه تأثیر بسیار منفی و مخربی بر ذهن جوانان می گذارد. براساس یک آمار جهانی ۶۳ درصد جوانانی که به این سایت ها مراجعه می کنند، به دور از چشم والدین خود موضوعات موردعلاقه خود را در اینترنت دنبال می کنند که متأسفانه بیش از ۷۰ درصد این افراد در سنین بین ۱۲ تا ۱۷ سال هستند. آمارهای دیگر نیز حکایت از مراجعه بالا به سایت های غیر اخلاقی دارد…
حکایت تلخ دیگر آن است که زوجین نیز از این آفت ها سالم نمی مانند و این روابط مجازی گاهی باعث شکاف عمیق میان احساسات و روابط زوجین شده و کانون خانوادگی را متزلزل می سازد.

شبکه های اجتماعی بجای تعاملات سازنده اجتماعی و فرهنگی، تبدیل به عرصه ای برای خودنمایی و تنوع طلبی و عبور کردن از خط قرمزها شده است و پس از آن است که عوارض آن نظیر افسردگی، پرخاشگری، دورشدن از خانواده، زیر سوال بردن مباحث اعتقادی و دینی، اختلال در خواب شبانه و آسیب هایی مانند کمردرد و خستگی چشم جان سالم کم کم آشکار می شود…

با توجه به اینکه اکثر کاربران اینترنت نوجوانان و جوانان هستند خانواده ها چه راهکارهایی را باید بکار ببرند تا فرزندانشان از آسیب های اینترنتی در امان بمانند و از آن به درستی استفاده کنند؟

خوشبختانه خانواده هایی که با اینترنت و کاربردهای آن بخوبی آشنا هستند بهتر می توانند شیوه های صحیح کار در فضای مجازی را به فرزندانشان بیاموزند و همچنین نظارت درستی بر کار آنها داشته باشند. امروزه با وجود گوشی های مجهز و تبلت ها و ابزارهایی که کنترل چندانی نمی توان روی آن داشت و بیشتر به صورت شخصی استفاده می شود قضیه پیچیده تر شده است.
اینترنت را قورت بده!
منع استفاده از اینترنت راه درستی برای کنترل فرزندان نیست بلکه می توان با صحه گذاشتن بر این واقعیت که این پدیده مجازی با دنیای واقعی گره خورده است به نوعی اعتماد آنها را جلب کرد و نشان داد که با نیازهای آنها آشنا هستید.

لایک اصلی با خانواده است!
پایه های اصلی شخصیت فرزند در محیط خانواده شکل می گیرد. اگر اعضای خانواده باهم دوست باشند و کانون خانواده مرکز توجه به عواطف و احساسات آنها باشد هیچگاه به آنها اجازه نمی دهد که دایره خلوت شان را گسترش دهند بلکه دوست دارند احساسات شان را با کسانی که آنها را می فهمند به اشتراک بگذارند. رفت و آمدهای خانوادگی و مشارکت در کارهای خانه آنها را به شکلی سالم اجتماعی بار می آورد. خبر داشتن از حال بقیه اعضای خانواده برای آنها مهم است و به نوعی برای اتفاقات خانه احساس مسئولیت می کنند.
مطمئنا همه نگران فعالیت های فرزندانشان در محیط های مجازی هستند و میخواهند نظارت درستی روی آن داشته باشند ولی لازم است که هشدارها و نصیحت ها رنگ گپ و گفت دوستانه داشته باشد چون اثر پذیری بیشتری خواهد داشت.
گام های اول برای هدایت آنها باید زمانی شکل بگیرد که ذهن آنها هنوز آمادگی پذیرش داشته باشد و با فعالیت در فضای مجازی شستشو نشده باشد. مقایسه محیط واقعی با دنیای مجازی می تواند گزینه مناسبی برای شناساندن محیط اینترنت باشد و اینکه خطر همیشه و همه جا هست و اینکه آفت هایی که در جامعه هست در اینترنت نیز پیدا می شود.
اینترنت بهانه ای برای تعامل شود
فعالیت مشترک والدین با فرزندان از جمله تعاملاتی است که آنها را بهم نزدیک تر می کند و به نوعی سهیم شدن در ساعات آنهاست. مثلا میتوان پیرامون موضوعات مختلفی که در اینترنت یافت می شود به بحث و تبادل نظر پرداخت و یا مقاله ای در وبلاگ نوشت و یا حتی در اوقات فراغت با آنها به بازی های رایانه ای مشغول شد و با این روش حصار تنهایی آنها را بشکنند. زمانی بهره وری بالا می رود که لابلای این تعاملات تقاضایی از آنها کرد مثلا درمورد مدت زمان و ساعت استفاده از اینترنت با آنها به توافق رسید.

اعتقادات و باورهای قلبی و دینی ممکن است تحت تاثیر عواملی رنگ ببازد یا پر رنگ تر شود. برای تقویت آن نیز باید برنامه ریزی کرد. فرزندانی که با افراد مختلف و باورهای مختلف در شبکه های اجتماعی یا محیط چت در تعاملند ممکن است با این خطر روبرو هستند.
سنت ها و اعتقادات قلبی و دینی چیزی نیست که با دستور دادن و درخواست کردن از فرزندان پیاده شود. برای اینکه پایه های این اعتقادات قوی و قلبی باشد فرزند باید شاهد آن باشد. آنچه در ذهن فرزندان شکل می گیرد و باورپذیر می شود که به صورت عملی و روزمره دیده شود.
مشاهده مستقیم معیارهای اخلاقی نظیر خوش اخلاق بودن، دروغ نگفتن، خیانت نکردن، نماز خواندن و بسیاری اعتقادات و حتی سنت ها اثر ماندگارتری روی فرزندان می گذارد.
نقش دوستان در تغییر حالات و رفتار فرزندان غیر قابل انکار است. گاهی اوقات تنها یک دوست می تواند علت کارهای فرزندان باشد. همانقدر که اینترنت میتواند مخرب یا سازنده باشد یک دوست نیز به همان میزان می تواند چنین تاثیراتی بر فرزندان داشته باشد. مدرسه بعنوان محیط آموزشی و نیز رقابتی سالم می تواند آموزش هایی به بچه ها بدهد و تعاملاتی داشته باشند که انجام آن برای خانواده مشکل و یا غیر ممکن است.
توجه به نیازهای فرزندان و درک متقابل آنها مانند آهنربایی عمل می کند که اجازه انحراف را از آنها تا حد زیادی می گیرد. اگر احساس امنیت و آرامش در خانه و مدرسه تامین باشد خطر کمتری برای گسستن آنها از این محیط و جستجو برای یافتن چیزهای نداشته در دنیای اینترنت و در جمع آدم هایی مجازی است که هویت واقعی شان نیز معلوم نیست.

منبع : صاحب نیوز