صبح اردستان

صاحب نیوز- یادداشت تحریریه/   دقیقا یک روز بعد از اعلام توافق هسته ای، سایت فیدیلو دروغ سیزده خود را به خبر افتتاح اولین شعبه رستوران مک دونالدز در ایران اختصاص داد،خبر دروغی که به باور بسیاری خوش آمد و زمینه انتشار گسترده شایعه حضور برندهای معروف غذایی امریکا در ایران را فراهم کرد.

این خبر خیلی زود با واکنش های ضد و نقیضی از دورن جامعه مواجه شد،عده ای افتتاح شعبه ای از بزرگترین شرکت زنجیره ای غذایی دنیا در ایران را آن هم بعد از توافق هسته ای نماد تلاش ایران برای بهبود روابط با دنیا دانستند و به مخالفان تاختند که تا کی می خواهید خود را در گوشه ای از دنیا محصور کرده و در انزوا یک تنه با همه دنیا بجنگید. در طرف دیگر اما مخالفان معتقد بودند ورود مک دونالد و سایر محصولات این چنینی راه را برای نفوذ فرهنگ فرنگ به کشور باز می کند.

عده اول چندان بی راه نمی گفتند،مک دونالدز می توانست دروازه ای برای ارتباط بسیاری از ما ایرانی ها با دنیای پر رنگ و لعاب غرب باشد، بسیاری از ما می توانستیم در کمال رضایت ساعتها در صف مک دونالدز بایستیم و بعد هنگام خوردن همبرگرهایش از خودمان عکس سلفی بیاندازیم و در خاطراتمان از لذت خوردن یک همبرگر بین المللی بگوییم. اما به راستی مک دونالدز فقط همین است؟ یک برند غذایی و بس؟
نگاهی به بیوگرافی و سوابق این برند غذایی نشان می دهد مک دونالدز برای حاکمیت آمریکا بیشتر از یک رستوران زنجیره ای است .«امریکایی سازی»یا «سبک زندگی امریکایی» اصطلاحی است که به گفته “المسیری “،محقق برجسته مصری، عبارت است از تلاش برای رنگ آمیزی هر جامعه و یا هرفردی به رنگ آمریکایی و گستراندن سبک زندگی آمریکایی…

سایت «سبک زندگی آمریکایی»، یک سایت مشهور فروش محصولات آمریکایی است. در صفحه اصلی چهار نوع محصول پرفروش سایت نمایش داده می شود. چهار دسته محصولات خاص که به فرهنگ و سبک زندگی آدم ها مربوط است: در جایگاه اول این محصولات، غذا و نوشیدنی قرار دارد. داروهای لاغری در رده دوم و محصولات زیبایی، مراقبت از پوست و پوشاک، به عنوان سومین دسته از محصولات سبک زندگی آمریکایی تبلیغ شده و به فروش می رسد و مک دونالدز یکی از پرفروش ترین هایی است که در دسته محصولات غذایی خدمات شایانی را به گسترش سبک زندگی امریکایی کرده است.

مفهوم سبک زندگی (lifestyle) از جمله مفاهیمی است که طی چند دهه گذشته، مورد توجه صاحبنظران و اندیشمندان قرار گرفته است. سبک زندگی، به مجموعه پندارها، گفتارها و کردارهای فردی و جمعی گفته می شود که از یک فرهنگ خاص شامل: جهان بینی، ایدئولوژی، ارزش ها، هنجارها و عرفیات سرچشمه می گیرد. در حقیقت، هر نوعی از سبک زندگی، نمود و نماد یک فرهنگ خاص است.

بر این اساس سبک زندگی امریکایی سعی می کند این استدلال متوهمانه را که فرهنگ امریکایی یک فرهنگ جهان شمول است به جهانیان القا کند و از این طریق ایدئولوژی،ارزش ها و هنجارهای خود را در جهان پیاده کند. نظریه پردازان امریکایی در غفلت محض جهانیان ادعا می کنند: ما راحت ترین، آرام ترین و زیباترین نوع زندگی ممکن را برایتان فراهم می کنیم و اینچنین مردمان کشورها را به سمت انحطاط فکری، فرهنگی و وادادگی به سود خود سوق می دهند.

گفته می شود شکست شوروی از آمریکا زمانی بود که مردم مسکو ساعت ها در صف افتتاح شعبه ی مسکوی مک دونالدز به انتظار نشستند. در ایران اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی تقریبا همه شعبه های شرکت های مروج سبک زندگی امریکایی تعطیل شدند؛ آنها در طول سه دهه گذشته بارها سعی کردند که مجددا وارد بازار ایران شده و فعالیت خویش را از سر گیرند. در این میان شرکت هایی که زودتر و قبل از جنجال هسته ای اقدام کردند، موفق شدند وهم اکنون بوفور می توان نام و نشان تجاری کوکاکول، پپسی، نستله و مانند این ها را در ویترین فروشگاه ها، مغازه ها و در میان سفره های ایرانی مشاهده کرد و حالا گویا قرار است توافق هسته ای جاده صاف کنی باشد برای ورود سایرین.

نکته جالب آنکه امریکایی ها به عنوان سردمدار تحریم علیه کشورمان، بسیاری از کالاهای حیاتی را در مورد جمهوری اسلامی تحریم کردند اما کالاهای مصرفی هیچ گاه در لیست تحریم ها قرار نگرفتند؛ جواب مسلم است، این اقلام وابستگی را رقم می زنند، فرقی نمی کند نوشابه باشد یا شلوار یا ماهی تابه، مهم این است که این کالاها در بازار ایران باشند و سبک زندگی مردم را تغییر دهند. طبق برخی از اخبار در چند روز گذشته و در حالیکه بسیاری منتظر خبر افتتاح اولین شعبه مک دونالدز بودند در ایران بودند،اولین شعبه رستوران های زنجیره ای”kfc” کی. اف .سی امریکا در تهران افتتاح شد.

انتظار می رود قدم بعدی مطرح کردن بحث فعالیت مجدد مک دونالدز در ایران باشد.مک دونالدز و کی. اف. سی به عنوان دو غول تامین غذای مردم جهان، نقاط بسیاری از زمین را تحت پوشش خود درآورده اند، آمارها می گوید مک دونالدز روزانه غذای ۱درصد از جمعیت کره زمین را فراهم می کند.این دو رستوران زنجیره ای از حامیان و پشتیبانان اصلی رژیم صهیونیستی هستند والبته این موضوع کاملا طبیعی است چرا که بدون همسو شدن و حمایت از صهیونیسم نمی توان زمینه چنین فعالیت گسترده ای را در جهان فراهم کرد.

رهبر معظم انقلاب، شهریور امسال و در دیدار با جمعی از فرماندهان سپاه ضمن هشدار نسبت به نفوذ و سیطره سبک و فرهنگ غرب، نفوذ فرهنگی و سیاسی را خطرناکتر از نفوذ اقتصادی و امنیتی برشمردند و یادآور شدند که :”دشمن بدنبال دگرگون کردن باورهای جامعه و نفوذ در مراکز تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی است”.این سخنان رهبری معظم زنگ خطر را برای مردم و مخصوصا مسئولین به صدا درآورد .انتظار از دولت در این زمینه بواسطه زمینه فعالیت ها و اختیارات و وظایف، فراتر از سایر قواست.

شاید بتوان دیدگاه دولت تدبیر و امید را در زمینه سبک زندگی در جمله معروف رئیس جمهور یافت که :”مردم را به زور نمی توان به بهشت برد!” حال انکه احیای امر به معروف و نهی از منکر و جلوگیری از ورود و نفوذ فرهنگ بیگانه در کنار ترویج سبک زندگی اسلامی از وظایف اصلی حکومت است.

در دولت روحانی که به زعم خود عمده سرمایه اش را برای بهبود وضعیت اقتصادی کشور گذاشته است تاکنون اتفاقات ناخوشایند زیادی در حوزه فرهنگ و ارزشهای اسلامی ایرانی رخ داده است. تک خوانی زنان در روز عاشورا، کشف حجاب های پی در پی و مماشات وزارت فرهنگ، صدور مجوز برای نمایشهای مسئله دار وتوهین به مقدسات در جراید،گوشه ای از وقایع تلخی است که در طول فعالیت دو ساله دولتی رقم می خورد که رئیس جمهورش در طول این دو سال حتی یک بار هم اصطلاح «سبک زندگی ایرانی-اسلامی» را به کار نبرده است!

اکنون این سوال مطرح است که آیا قرار است دولت تدبیر وامید همچنان بی تفاوت از مسئله سبک زندگی ایرانی اسلامی عبور کند؟ و سوال مهم تر این که چه کسانی در دولت خود را مسئول دفاع از ارزشها، هنجارها و فرهنگ ایران اسلامی در بابر دست اندازی های بیگانگان می دانند؟ آیا وقت آن نرسیده که مسولین با تلنگری به خود برای پیاده کردن منویات رهبری در زیمنه فرهنگ بپاخیزند؟ اصطلاح «سبک زندگی ایرانی-اسلامی» را به کار نبرده است!