ضرورت جایگزینی نمادها همگام با مقتضیات زمان/ مراقب باشیم با قواعد صهیونیست ها در زمین خودمان بازی نکنیم
چند روزی است تصاویر نمادهای هگزاگرام به کار رفته در معماری ایرانی اسلامی در برخی اماکن و به خصوص مسجد درب کوشک طیب اصفهان در فضای مجازی منتشر و موافقان و مخالفان این نمادها نسبت به آن موضع گیری می کنند.
به گزارش پایگاه خبری شهرستان اردستان نگین کویر، به نقل از صاحب نیوز، در طول تاریخ ایران، همیشه دین یکی از مهمترین عوامل تشکیل‌دهنده هنر، و هنر زبان عمیق‌ترین حکمت‌های بشر و جلوه‌گاه زیباترین احساس‌های عرفانی بوده است.
در هنر ایران قبل از اسلام هم این ارتباط با «حکمت الهی ایران باستان» بوده است که به نقل از سهروردی، در راه و روش حکما و دانایان کاملا مشهود است.
بسیاری از آثار هنری برجای مانده در این ایام بر مبنای مفاهیم نمادین و به صورت انتزاعی طرح شده‌اند. این موضوع سبب شده تا کارشناسان هنری، حضور عناصر نمادین در هنر هزاره‌های قبل را از خدمات هنرمندان ایران به دنیای هنر بدانند.
ارتباط بین هنر و دین در طول دوره اسلامی بیش از هر زمان دیگر شکوفا شد و توسعه پیدا کرد.
هنرمندان مسلمان تحت تعالیم دین مبین اسلام توانستند بسیاری از مفاهیم معنوی را در قالب نقش های تزیینی مبتنی بر اصول زیـبـاشناختی ارائه کنند.
اما توجه هنرمندان به جنبه‌های تزیینی و ایجاد لطافت و رعایت مبادی زیباشناسی سبب شده است بسیاری از کارشناسان فرهنگی در زمینه هنر اسلامی چنین ابراز نمایند که هدف اصلی هنرمندان از طرح اینگونه نقش ها، تنها بخاطر زیبا جلوه دادن آثار خود بوده است و این نقش ها فاقد هرگونه مفهوم و معنای نمادین می‌باشند.
چند روزی است تصاویر نمادهای هگزاگرام به کار رفته در معماری ایرانی اسلامی در برخی اماکن و به خصوص مسجد درب کوشک طیب اصفهان در فضای مجازی منتشر و موافقان و مخالفان این نمادها نسبت به آن موضع گیری می کنند.
هگزاگرام در مسجد جامع اصفهان
رفتارهای ضد و نقیض و همچنین اخباری مبنی بر تخریب این آثار و نمادها بدون توجه به سابقه آن ها، ما را بر آن داشت تا گزارشی از وضعیت این نمادها در استان تهیه کنیم.
«« عددشش از عددسه پدید آمده است؛ این عدد نماد تعداد روزهایی است که زمین توسط خدا آفریده شده است. إِنَّ رَبَّکُمُ اللّهُ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ فِی سِتَّهِ أَیَّامٍ (اعراف :آیه ۵۴) «همانا پروردگار شما آن کسی است که آسمان ها و زمین را در شش روز آفرید.»(خرمشاهی،۱۵۷:۱۳۹۲) این عدد در جهانشناسی اسلامی چون دین های ابراهیمی دیگر (یهودیت و مسیحیت) حایزاهمیت است و «در هرسه ی این ادیان، ستاره ی۶ پر رمزی از کمال به شمار می رود.» ( کریچلو،۷۰:۱۳۹۰)
مثلث را بیانگر هویت هم آهنگی و تناسب دانسته اند. مثلث رو به بالا نمادی از آتش- و نرینگی و مثلث رو به پایین نماد آب و مادینگی است. «هرمثلث به عنصری خاص مربوط می شود: مثلث متساوی الاضلاع با زمین، مثلث قائم الزاویه با آب، مثلث مختلف الاضلاع با هوا و مثلث متساوی الساقین باآتش. مثلث متساوی الساقینی که زاویه رئوس آن۱۰۸درجه باشد حاوی ارقام با معنایی است و هماهنگی خاصی درخود دارد.»(هوهنه گر،۷۶:۱۳۷۶)
الله، رحمن و رحیم را سه نخستینِ اسلام نام نهاده اند؛ چنانکه در اول هر سورهای از قرآن آمده است.
اینکه آتش و آب و هوا وخاک جسم اند برکسی پوشیده نیست؛ اما از خصوصیات جسم یکی ارتفاع است و ارتفاع بالضروه مستلزم رویه(سطح)است. درهر رویه همواره از مثلث هایی تشکیل یافته. مثلث ها اصولا بردو نوع اند که هریک، یک زاویه ی قائمه و دو زاویه ی حاده دارد؛ یکی دارای دوضلع برابر است و دو زاویه ی حاده ی آن نیز دو نیمه برابر یک زاویه ی قائمه است. در نوع دوم دو زاویه حاده، دوبخش نابرابر زاویه ی قائمه ای هستند که به وسیله ی دو ضلع نابرابر به دو قسمت تقسیم شده است. از این رو اگر بخواهیم احتمال نزدیک به حقیقت را در قلمرو ضرورت ناپیدا پیدا کنیم، ناچاریم عناصر اصلی آتش و اجسام دیگر را در این دو نوع مثلث جست وجو کنیم.
عناصر اصلی تر و اولی تر را فقط خود خدا و آنان که خدا دوستشان دارد می شناسند. از دو نوع مثلثی که پیشتر یاد کردیم مثلث قائم الزاویه ی متساوی الساقین از یک قسم است ولی مثلث قائم الزاویه ای که طول اضلاعش مختلف است اقسام بیشمار دارد.»(افلاطون۱۳۵۶:۱۸۷۰)
ولی امروزه با توجه به شهرت وسیع این نماد به عنوان نماد صهیونیسم، اگر کسی عامدانه آن را مثلاً روی تی‌شرت نقش کند یا به شکلی تحریک‌آمیز در معماری بکار برد، طبعاً بعنوان تبلیغ صهیونیسم شناخته می‌شود. ولی این امر نباید سبب شود که اصالت و اهمیت نماد ستاره شش پر را درک نکنیم یا هر چه را در قدیم نقش هکساگرام یا هکساگون (شش ضلعی) دارد منسوب به یهودیان بدانیم.»»
مثلث شش پر-مسجد درب کوشک
حمید رضا کشاورز از اساتید هنرهای تجسمی اصفهان که این موارد را در گفتگو با خبرنگار صاحب نیوز می گفت افزود: این یک بیماری و دکانی است که ما را وا می دارد تا مدام ساخته های خودمان را مفت و مجانی بدل به داشته های دشمن کنیم.
وی گفت: این تفکرات مزیت و بهره ای جز اغراض سیاسی و گروهی و یا حق التحریرهای قلیل و کثیر برای تولید محتوای بی‌پایه و اساس ندارد.
کشاورز بیان کرد: اگر ما مثلث را از منظر شهری‌مان حذف کنیم، جز آنکه یکی از سه شکل پایه افلاطونی را از جعبه ابزار طراحی معماران حذف کرده ایم و توان تنوع بخشی آنان را یک سو کاهش داده ایم، چه بهره دیگری برده ایم؟
این کارشناس ادامه داد: متاسفانه ما داشته های خودمان را داریم به نام دشمن می زنیم و بعد آنها را یا تخریب می کنیم یا محدود.
وی خاطر نشان کرد: صهیونیست ها به شدت نمادگرا هستن و برای خودشان نمادهایی را در دهه های اخیر تعریف کردند و روی آن دارند مانور می دهند، اینجا ما باید مراقب باشیم با قواعد آن ها در زمین خودمان بازی نکنیم.
کشاورز تصریح کرد: در کل اگر ما مثلث و ستاره شش پر را از هویت بصری خودمان حذف کنیم باید خاتم و خاتم کاری و بسیاری از هنر ها را تعطیل کنیم.
مسدس نام جلاله «الله» مسجد جامع اصفهان و مسجد در ب کوشک اصفهان
دکتر سید اصغر محمود آبادی استاد دانشگاه اصفهان نیز در گفتگو با خبرنگار صاحب نیوز گفت: ستاره شش پر نماد و نشانه یهود شده است و هنرمندان ما باید استفاده از آن را محدود کنند.
این استاد دانشگاه بیان کرد: ما در زمان فعلی به برداشت های نژاد پرستانه یهود از این طرح برخورد کرده ایم.
محمود آبادی اظهار کرد: این نمادها برای یهودیان ارزش های معنوی نداشته و آن چیزی که قبلا هنرمندان ما کار کرده اند بیشتر سلیقه ای بوده است، شما مثلا ببینید صلیب یک نماد مقدس برای مسیحیت است ولی همان صلیب توسط ارتش هیتلر هم استفاده شد پس می شود گفت صلیب چیز بدی بوده است.؟
به گفته وی، نمادهای معماری ما بدون جریان های حاشیه ای بوده و در صفویه زیباترین نمادهای معماری را داشته ایم. اگر جریانات منحرف از ان استفاده می کنند ما که نباید خودمان را تخریب و محدود کنیم.
این کارشناس با اشاره به استفاده جریانات منحرف از این نمادها اظهار کرد: به دلیل اینکه صهیونیست ها از این نمادها استفاده می کنند باید نمادهای اسلامی را جایگزین کنیم ولی نباید این نمادها را در آثار تاریخی مان تخریب کنیم.
محمود آبادی افزود: این نمادها ناشی از شرایط سرمایه داری و جریانات سیاسی در غرب است که به این رفتار رسیده اند آن هم در زمانی که ما مسلمانان غالب بودیم ولی متاسفانه تحت تاثیر قرار گرفتیم.
استاد دانشگاه اصفهان گفت: هنرمندان ما به دلیل زیبایی، این آثار را کار کرده اند و اینها اسناد ما شده است با این حال ما با تخریب این آثار، اسناد تاریخ و هویت خودمان را نابود می کنیم.
وی با اشاره به ضرورت جایگزینی نمادها در آثار جدید خاطر نشان کرد: ما باید روی هنر اسلامی کار کنیم تا حرف تازه ای برای زدن داشته باشیم.
خوب و بد استفاده این نمادها را دو تن از کارشناسان بیان کردند. اما چیزی که مشهود و عیان است استفاده از این نمادها در دو دوره تاریخی و حال است. در دوران گذشته که این نمادها بخشی از سلیقه و هنر هنرمندان این مرز و بوم بوده است و استفاده شده نمادی از زیبایی شناختی است و حال که صهیونیست آن را نماد خود می داند باید ما بدنبال جایگزین های آن در هنر ایرانی اسلامی بر اساس مذهب خود باشیم.
مثلث شش پر-مسجد درب کوشک
